Φωνολογική Διαταραχή

Πολλά παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν μιλούν καθαρά με αποτέλεσμα να μην γίνονται κατανοητά από άτομα του κοντινού περιβάλλοντος. Μια δυσκολία στην ομιλία, αν δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια, μπορεί να οφείλεται σε μια εξελικτική ανωριμότητα του φωνολογικού συστήματος.

Το φωνολογικό σύστημα περιλαμβάνει ήχους (φθόγγους) οργανωμένους και ταξινομημένους σε λέξεις με βάση κάποιους κανόνες. Το παιδί ακούει τις λέξεις και δημιουργεί το δικό του φωνολογικό σύστημα εφαρμόζοντας συγκεκριμένες διαδικασίες απλοποίησης (πχ. Παπέζι αντι τραπέζι, τάτα αντί πατάτα). Μεγαλώνοντας μειώνουν τις διαδικασίες απλοποίησης και καταλήγουν να μιλούν όπως οι ενήλικοι.

Όταν ένα παιδί συνεχίζει να χρησιμοποιεί κάποιες διαδικασίες απλοποίησης ενώ ηλικιακά θα έπρεπε να είχε σταματήσει, σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Ο λογοθεραπευτής είναι αυτός που θα αξιολογήσει τη φωνητική και φωνολογική εξέλιξη του παιδιού και θα ορίσει αν υπάρχει πρόβλημα σύμφωνα με τις διαδικασίες απλοποίησης που χρησιμοποιεί στην ανάλογη ηλικία.

Η φωνολογική διαταραχή είναι πιο συχνή στα αγόρια. Περίπου το 3% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και το 2% των παιδιών σχολικής ηλικίας 6-7 ετών παρουσιάζουν φωνολογική διαταραχή. Από την ηλικία των 17 ετών μόνο το 0.5% του πληθυσμού εμφανίζει φωνολογική διαταραχή. Οι εξελικτικές φωνολογικές διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε συνδυασμό με άλλες διαταραχές της επικοινωνίας, όπως ο τραυλισμός, η ειδική γλωσσική διαταραχή ή απραξία του λόγου.

Η φωνολογική διαταραχή εκδηλώνεται με :

• Πτώσεις συλλαβών (π.χ. νάνα αντί μπανάνα)
• Αναδιπλασιασμους (π.χ. μπαμπάνα αντί μπανάνα)
• Αρμονίες (π.χ. λουλούρι αντί κουλούρι)
• Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων (π.χ. Πέτος αντί Πέτρος)
• Μεταθέσεις και μετακινήσεις (π.χ. καπέτο αντί πακέτο)

Οι αιτίες των φωνολογικών διαταραχών μπορεί να είναι:

• Δυσκολία στην ακουστική αντίληψη (ποιοτικά) και στην διαφοροποίηση ήχων, το παιδί δεν μπορεί να διακρίνει δύο ήχους που μοιάζουν μεταξύ τους.
• Δυσκολία στην αντίληψη και οργάνωση του χρόνου.
• Κινητικές δυσκολίες.
• Ελλιπής ακουστική μνήμη.
• Ελλιπή περιβαλλοντικά ερεθίσματα.